
در سراسر جهان کشورهای بسیاری هستند که به دلیل برخورداری از جاذبههای طبیعی و تاریخی و همچنین با داشتن فرهنگی پویا، به شیوهای مؤثر به توسعه صنعت گردشگری خود پرداخته اند. کشور عزیزمان ایران نیز از ظرفیتهای گردشگری بالایی بهره مند است و با داشتن رتبه دهم جاذبه های باستانی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی در جهان می تواند در کنار بهبود زیرساخت های گردشگری در آینده ای نزدیک جزو کشورهای برتر صنعت گردشگری در زمینه جذب توریست باشد.
کشور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه جغرافیایی خاص، دارای چهار فصل است که هر کدام زیباییهای خاص خود را دارند. بهار پرگل و زیبا با هوای مطبوعش، تابستان های سبز و پرمیوه با آفتاب سوزانش، پاییز هزار رنگ و زمستان های سرد. چهارفصل بودن کشورمان به این معناست که در هر زمان از سال می تواند پذیرای گردشگران با علاقمندی های خاص خودشان باشد. علاوه برداشتن تنوع آب و هوایی، همزمان هم دریا داریم و ساحل، هم کوهستان های سر به فلک کشیده ای که حتی در گرمترین فصل سال هم پوشیده از برفند، هم بیابانها و کویرهای زیبا که در زمستان آفتاب گرم سخاوتمندی دارند و هم جنگل های بکربلوط زاگرس و هیرکانی البرز را. به راستی در تمام دنیا جمع شدن این هم تنوع و تضاد در یک مکان نظیر ندارد و می تواند هر گردشگری را غرق در لذت و شگفتی نماید.
بر هیچ کس پوشیده نیست که هزینه های سفر از همان ابتدای کار و تهیهی بلیط و حمل و نقل تا هزینههای اقامت و… چنان روبهافزایش است که موجب منصرف شدن عدهای از سفر میشود. خوشبختانه مقرون به صرفه بودن هزینههای گردشگری کشورمان در مقایسه با برخی از کشورها باعث شده تا هزینه های سفر گردشگران خارجی در ایران کاهش یافته و قدرت خرید آنها بالا برود. از این رو سالانه گردشگران متعددی از کشورهای همسایه و اروپایی رهسپار ایران می شوند.
غیرممکن است گردشگران خارجی میهمان سفرههای ایرانی باشند و از غذاهای لذیذ آن تعریف نکنند. غذاهای محبوبی چون کباب و قورمه سبزی طرفداران زیادی را بین گردشگران به خود جذب کردهاند و شهرتی فراوان بین آنان دارند. از سوی دیگر سوغاتیهای ایران نیز بسیار پرطرفدار هستند. به جهت تنوع فرهنگی و آداب و رسوم مردمان ایران، صنایع دستی و هنری رنگارنگ و متنوعی را از تمام اقوام میتوان در سبد خرید توریست خارجی به چشم دید و غرق افتخار شد.
با وجود آنکه توریست های زیادی از سراسر دنیا به ایران سفر میکنند، اما در این بین برخی از کشورها به دلایل گوناگونی مانند تحصیل، درمان، تفریح و تجارت بالاترین رکورد سفربه ایران را به خود اختصاص داده اند.
بر اساس آمار موجود عراق نخستین کشوری است که با داشتن بیشترین سهم بازار گردشگری ورودی ایران نقش بسزایی در رشد صنعت گردشگری کشورمان داشته است. پس از عراق نیز کشورهای زیر در رتبههای بعد قرار گرفتهاند:
– عمان
– ترکیه
– پاکستان
– ارمنستان
با توجه به این نکته که رشد گردشگری ورودی از اروپا به ایران بعنوان بازار سنتی گردشگری ورودی به آن همواره یکسان نبوده و گاهی رشد نزولی یا صعودی داشته است، بر این اساس اروپا را میتوان در رتبهی دوم بازار گردشگری ورودی به ایران قرار داد. جذابیت زبان و تنوع فرهنگی ایران که یکی ازمهمترین عوامل جذب گردشگران اروپایی است، توانسته بیشترین سهم بازار گردشگری ورودی را از کشورهایی نظیر آلمان داشته باشد.
جاذبههای گردشگری بیشماری در دل روستاها و شهرهای ایران وجود دارند که میتوانند مقصد گردشگران خارجی محسوب شوند. در این بین اما برخی از جاذبههای توریستی ایران به ثبت آثار جهانی یونسکو رسیده اند و شهرت جهانی دارند. این آثار سالانه گردشگران زیادی را از سراسر جهان به خود جذب کرده اند که در ادامه به آنها میپردازیم:
از دل ابنیه تاریخی متعددی که در ایران به یادگار مانده اند، می توان به تاریخ کهن ایران زمین پی برد. برخی از این آثار تاریخی و باستانی عبارتند از:
تخت جمشید در مرودشت، زیگورات چغازنبیل در شوش، میدان نقش جهان و مسجد جامع در اصفهان، ارگ بم یزد، پاسارگاد در استان فارس، گنبد سلطانیه در زنجان، بیستون در کرمانشاه، قلعهی فلک الافلاک در خرم آباد، سی و سه پل اصفهان، کاخ ارم شیراز، حمام سلطان امیراحمد در کاشان، برج بندر در کرمان، کاخ عالی قاپوی اصفهان، گنبد کاووس در گلستان، کاخ گلستان در تهران، خانه سلطان القرایی تبریز، تپهی هگمتانه در همدان و…
ایران در کنار آثار باستانی و تاریخی متعددی که از اعصار گذشته به یادگار دارد، سرشار از جاذبههای طبیعی دلانگیزی است که چشمهها، کوهها، درهها، کویرها، غارها و جنگل های بیشماری را در خود جای داده است. از مهمترین این جاذبهها میتوان به کوه دماوند، دشت لوت، دشت کویر، جزیرهی قشم، جزیرهی هرمز، تالاب گاوخونی، پارک جنگلی گیسوم، کویر مرنجاب، آبشار مارگون استان فارس، جزیرهی کیش، جنگل ماسال، آبشار لاتون، چشمههای باداب سورت مازندران، جزیرهی هندورابی، جنگل دالخالی مازندران وجنگل های هیرکانی ارسباران و خزری… اشاره داشت.
اماکن مذهبی و زیارتی یکی دیگر از جاذبه های گردشگری ایران است که سالانه گردشگران خارجی زیادی ، بویژه گردشگران خاورمیانه را به خود جذب مینماید. برخی از زیارتگاهها و اماکن مقدس که در صدر آنها حرم مطهر رضوی به چشم میخورد، عبارتاند از:
حرم حضرت معصومه (س) در قم، حرم حضرت شاهچراغ در شیراز، حرم شاه عبدالعظیم حسنی، مسجد گوهرشاد، مسجد جمکران، حرم امام خمینی (ره)، امامزاده صالح، امامزاده داوود، بقعهی علی بن مهزیار، آرامگاه دانیال نبی در شوش، امامزاده یحیی، آرامگاه حضرت حسین بن موسی الکاظم در طبس و…
در آخر باید خاطر نشان کرد که ایران، مهد تمدن و فرهنگ بلندآوازهای است که شاید بیشتر جهانیان را مبهوت خود ساخته است. در این میان باید توجه داشته باشیم که سهلانگاری نسبت به این مسئله، نتیجه ای جز رکود بازار گردشگری به ایران نخواهد داشت؛ بنابراین برای رسیدن به جایگاه ممتاز در صنعت گردشگری و رونق بخشیدن به آن نیاز به فراهم آوردن زیرساختهای گردشگری، سرمایه گذاری و برنامه ریزی دقیق بمنظور توسعه ظرفیت های صنعت گردشگری احساس میشود.